Archivo de la categoría: Eventos

Eventos

PANXOLA DE FIN DE ANO.

Boqueixon (4)O Sr. José Castro `Costiña´da parroquia de Lamas-Boqueixón. foi un dos mozos, de saír a cantar as panxolas, de ir casa por casa pedindo licenza, de bailar sobre o chan das cociñas no tempo do Nadal ………..

Segundo lembra o noso protagonista, o Sr. Costiña. –Para facer máis loables os cantos, os mozos repartíanse en dous bandos alternando nos pés, a gaita de fol marcaba a cadencia a seguir e dependendo da capacidade de cada un farían voces altas ou baixa. Para diferenciarse as parroquias empregaban tons identificativos, propios de seu, así deste xeito se varios panxoleiros coincidían na mesma eira a cantar, algo que ocorría en casas fortes de labrada como era a de Pazos de Rubio, onde pasaban ata cinco comparsas de panxoleiros, eran claramente diferenciados e debidamente atendidos.

Este canto de fin de ano remite aos textos interpretados na noite do 31 de decembro ao amencer do día seguinte, primeiros de ano. Os versos fan alusión á chegada do Aninovo co que se espera un tempo mellor que deixe atrás o malo do pasado. No mesmo faise mención ao sufrimento de Xesucristo, alegoría entre o ben e o mal como condición de pecadores que seremos xulgados polas accións acometidas; xunto a isto, a alusión a un dos primeiros milagres, dos máis estendidos na tradición, atribuídos ao neno Deus que narra como na fuxida a Xerusalén lle devolve a vista a un cego, logo de que este lle dea una froita.

A información facilitada polo don José Castro Suárez `Costiña´alcumado así polo nome que recibe a casa onde vive, resultou de especial relevancia xa que foi a única persoa capaz de recordar á perfección o ton e as letras das panxolas cantadas na parroquia de Lamas. De feito, e durante  moitos anos, oficiou de panxoleiro cantando con gaiteiros como: Sr. Basilio de Rodiño, o Sr. Rosende `O da gaita Grande´ o Sr. Pepeiño  da Casa Nova de Rodiño pequeño,…..

Neste corte sonoro deixamos constancia da riqueza e saber das nosas xente, como o Sr. Costiña.

CANTO DE CARRETEIRO. MANUEL NIEVES.

Manuel Nieves e Carmen Mareque Picón. Deseiro-Sergude. Boqueixón.

Boqueixon (17)De par do noso amigo José Caneda Mareque realizamos moitas viaxes polos lugares de Sergude, Lamas, Vigo, Rodiño,… Na primeira visita aos seus familiares en Deseiro de Arriba, coñecemos a Manuel Nieves e a súa dona Carmen Mareque. Xunto a eles recordamos cousas –das de antes– son das derradeiras persoas que viviron foliadas na parroquia, como se xuntaba a xente no lugar para, ao abrigo, bailar o solto ao son da pandeireta.

Mentras conversábamos, os noso protagonistas alternaban cantando, nunha destas o Sr. Manuel comezou a botarlle unha melodía das que acompañaban o paso dos carreteiros, sendo a súa voz aos  noventa anos mostra suficiente para comprobar nela o sentimento dun bo cantador. Reflictir que o noso protagonista aprendeu estas coplas dun carreteiro de Ardilleiro –Ramón do Cabreiro.- aquel home cantaba que o levaba o demo¡ segundo baixaba do Pico escoitaba a súa voz resoar no fondo de Sergude, era increíble e eu como me gustaba moito cantar e daquela cantaba ben porque a garganta axudaba, escoitaba aquelas coplas e xa me quedaban retidas na cachola.

Lonxe das comodidades que nos rodean na actualidade, a vida ao carón da natureza dos nosos transmisores era dura e sufruda, mais estimulaba lazos de convivencia vecinal reforzando os vínculos que os unían. Como recodan Manuel e Carme: Criámonos nun momento no que as casas e eiras estaban abertas, pasabas dunha para outra sen máis. A comida repartíase con quen fora e dentro da pobreza que había compartíase cos máis pobres. Eramos todos máis ou menos iguais.

O modelo de sociedade perdido axuda a entendermos  o por que da unión existente nas celebracións comunais. Hoxe ao par que esta desaparece, vanse co tempo as tradicións no pobo.

Vai na memoria de don Manuel Nieves este canto de carreteiro. Onde queira que este, a súa voz siga a resonar dende o máis alto do Pico….

BOQUEIXÓN. Música e Tradición.

Vámola Alboreando – As Xuntas

LIBRO CORREXIDO_FINAL3_Maquetación 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Grazas ao labor das mulleres, mozas, nais e avoas a pervivencia e desenvolvemento do folclore galego estiveron garantizados ao longo do tempo. Cando se celebran as foliadas, ruadas, xuntas, seráns, polavilas, …é o sector femenino o encargado de realizar tal festexo, xa que a presenza de músicos é máis ben reducida, non tanto porque escaseen senón porque custaban cartos a contratación. Por este motivo son as pandeiretas as que conformaban o corpo musical principal, xa que elas tocaban de balde sen máis condición que pasalo ben.

Nestas xuntanzas onde as mulleres tiñan un papel protagonista, as pandeireteiras foron quen de se adaptar musicalmente ás novas modas nunha trasformación maxistral de pezas, moitas veces de orixen foráneo, chegadas vía radiofónica, televisiva, etc. Esta asunción de novos ritmos provocou unha adaptación do seu repertorio: pasodobles,danzas, rumbas, mazurcas,..Os máis deles eran agarrados que demandaban os mozos para poder achegarse ás rapazas. Xunto á novidade, conserváronse os ritmos autóctonos como a muiñeira e a jota para bailar o solto. Sen seren conscientes, estaban a facer evolucionar e enriquecer a cultura inmaterial do país.

A versatilidade e adaptación fan que superen as moitas trabas que sofre o folclóre galego ao longo do tempo. A guerra, a forte emigración ou o avellentamento son factores que azoutaban e deixan os pobos sen homes minguando as nosas raíces. De ahí a importancia e pontencial de mulleres como – Delfina Ribadulla  Golán, María Pena Castro e Palmira Balado Gil- foi vital para o folclóre en Galicia. Por eso e máis queremos realzar a figura femenina, a cal ten de xogar un papel fundamental na conservación das nosas tradicións orais.

O noso esforzo vese limitado moitas veces a mostrar a riqueza etnográfica. Cremos que así , rescatando da memoria a estas mulleres e a súa sabidoría, faremos parte de xustiza que merecen.

Neste corte queremos amosar no que consistiría unha » XUNTA» que, como reza a copla.

O que non sabe preghunta

no lugar de Procelas

onde é a casa da xunta.

 

I XORNADAS ARREDOR DA MÚSICA TRADICIONAL

 

 

 

 

 

No seu afán de promocionar e divulgar a cultura tradicional, a Asociación de Gaiteiros Galegos organiza este ano a que será a I edición das Xornadas arredor da Música Tradicional que se celebrarán en Lugo os días 15 e 16 de decembro de 2012. Nesta cita de música tradicional amosaranse, ademais da galega ,outras da man dos mellores especialistas chegados dende Zamora, País Vasco ou Asturias.

O sábado 15 de decembro ás 12.15 horas terá lugar a presentación de « Vámola alborando -Músicas de Teo.» da man da  Regionalista, na que estaremos acompañados por dúas das máis veteranas de Teo e lincenciadas en cultura tradicional, a Sra Evangelina Pazos e a Sra Antonia Sanchéz. quenes interpretaran cantos de diversa temática.